آهن و قانون ابن سینا قسمت سوم

آیا ابن سینا در معالجه کمخونی از ترکیبات آهن دار استفاده می کرده؟

قانون (ترجمه شرفکندى) / ج‏5 / 86 / نسخه: ..... ص : 86
ریم آهن‏ هفت روز در سرکه مانده را بعد از سوا کردن از سرکه، بر تابه بو داده و برشته کرده و سپس چنان بسایند که به صورت گرد درآید، بر آن معجون هلیله‏اى کوچک اضافه کنند و بیمار از آن تناول کند.
 
قانون (ترجمه شرفکندى) / ج‏5 / 89 / نسخه دیگر: ..... ص : 89
مردار سنگ، سوخته ارزیز، ریم آهن‏، ریم نقره، جوش کوره، با روغن گل و کمى موم مرهم شوند.
 
قانون (ترجمه شرفکندى) / ج‏5 / 96 / علاج خارش مقعد ..... ص : 95
اگر درد خارشى بسیار شدید بود، جاى درد را تخدیر کن؛ که در علاج درد خارش مقعد مرهم سیاه و مرهم زنگار خوبند. مرهم را بر پشمى بچسبانند و پشم را وسیله میل به مقعد فرو برند و مدّتى صبر کنند و بعد بیرون آورند، بیمار کمى استراحت کند و باز عمل تکرار شود.
 
قانون (ترجمه شرفکندى) / ج‏5 / 196 / نسخه دیگر: ..... ص : 196
هلیله کابلى، بلیله بو داده، آمله بو داده از هریک به وزن هفت درهم، پوست کندر به وزن پنج درهم، ثمرآس به وزن ده درهم. چندین بار این داروها را در آبى خیس کن که بارها آهن‏ سرخ شده در آن فرو برده‏اند سپس خشک شوند و باز در آن آب خیس شوند، آنگاه همه را با رب آس بسرش!
 
قانون (ترجمه شرفکندى) / ج‏5 / 206 / فصل یازدهم بول زیاد ..... ص : 205
ثمرآس آب‏پز شده، برگه گلابى، خرماى هیرون (خرماى قسب) هر روز ناشتا به وزن چهارده مثقال بخورند خوب است. مرّ از داروهاى خوب و بهره‏رسان در علاج این حالت است. پیوند مریم، مشک زمین، کندر، خولنجان، ریم آهن‏ و کشنیز همه خوبند:
 
قانون (ترجمه شرفکندى) / ج‏5 / 236 / داروهاى تک و ساده در تقویت غریزه جنسى ..... ص : 235
نوشیدنیها مانند: آب معدن آهن‏، آب آهنگران که آهن‏ سرخ شده را در آن خاموش کنند و شراب تازه ساخته خوبند. اما شراب کهنه بخارات درونى را کم‏مایه مى‏کند و مى‏پراکند و نوشیدنش به زیان غریزه جنسى است.
 
قانون (ترجمه شرفکندى) / ج‏5 / 245 / نسخه دیگر: ..... ص : 245
آب چشمه‏هاى کان آهن‏ و آب آهنگران که آهن‏ سرخ شده در آن خاموش مى‏کنند، غریزه جنسى را تقویت مى‏کند.
 
قانون (ترجمه شرفکندى) / ج‏5 / 273 / نسخه دیگر: ..... ص : 273
ریم آهن‏، مردار سنگ، خون سیاوشان، سوخته کاغذ، سوخته شب با روغن گل. همه را درهم بسرش و به صورت پماد شود بر قرحه ذکر بمال یا بر آن بگذار و یا قرصهایى از آن بساز! و اگر قرحه کهنه شده بود، کندر، خاکه کندر و الوا در سه جزء متساوى با مرهم فوق الذکر مخلوط باشند.
 
قانون (ترجمه شرفکندى) / ج‏5 / 336 / نسخه: ..... ص : 336
پیه هندوانه ابو جهل، هزارچشان، ریم آهن‏، گوگرد، گیاه محموده (سقمونیا) و بزر کلم هریک یک جزء. همه را با قطران مخلوط کنند و فرزجه سازند و بردارند.
 
قانون (ترجمه شرفکندى) ؛ ج‏5 ؛ ص356
اینک برخى از داروهاى ترکیبى که در بند آوردن نزیف خون زهدان بسیار اثر بخشند:
نسخه:
ریم آهن‏ در شیر ریزند، آهن‏ سرخ شده را در آن شیر بارها خاموش کنند تا شیر از اثر آهن‏ سرخ شده به جوش مى‏آید و با ریم آهن‏- که در آن ریخته شده است- خوب مى‏پزد. برخى از داروهاى گیرنده در آن مخلوط کنند و هر روز به وزن بیست و یک مثقال بخورند.[21]
 
قانون (ترجمه شرفکندى) ؛ ج‏6 ؛ ص408
گفتیم فولاد را بسوزان و خرد کن باید توضیح دهم که فولاد را چگونه مى‏سوزانى؟ اینک‏
قانون (ترجمه شرفکندى)، ج‏6، ص: 409
تفصیلش:
فولاد را به صورت لوحه تنک و صاف درآور! هلیله، بلیله و آمله را در آب بپز و بپالاى. آن آب را در دیگ مسى بریز و بر آتش آهسته و نرم بگذار! آنگاه فولاد را در کوره سرخ گردان و در این آب فرو کن که خاموش شود. بیست و یک دفعه فولاد را سرخ گردان و در این آب خاموش کن.
آنگاه آب داخل دیگ را بپالاى و ته‏نشینى را که از فولاد سرخ شده در آن پیدا است جدا کن. و دوباره دیگ را بر آتش بگذار و این بار ادرار گاو ماده را در آن ریز و باز شروع کن! این بار آهن‏ را سرخ کن و در آن آب همراه ادرار گاو داخل دیگ فرو کن و بیست و یک بار دیگر همین کار را تکرار کرده و ته‏نشین آن را نیز جدا کن! همین کار را چندان ادامه بده تا از ته‏نشین فولاد که از آب پیشین و ته‏نشین آهن‏ به دست آمده است به شانزده مثقال مى‏رسد. یعنى هشت مثقال از آن و هشت مثقال از این. عین همین عملیات را با مس نیز بکار ببر تا به وزن هشت مثقال ته‏نشین مس در دیگ حاصل مى‏شود.[22]
 
قانون (ترجمه شرفکندى) / ج‏6 / 433 / نسخه دیگر: ..... ص : 433
سفیدآب و مردارسنگ هریک یک جزء، ریم آهن‏، مرّ و مازو از هریک نیم جزء. همه را خرد کن و بساى و درهم مخلوط کن و بر زخم بگذار!
 
قانون (ترجمه شرفکندى) / ج‏6 / 457 / نسخه: ..... ص : 457
سرگین خشک شده گاو، پوست درخت صنوبر و پونه کوهى از هریک به وزن ده درهم، مردارسنگ به وزن سه درهم، ریم نقره به وزن دو درهم، ریم سرب به وزن چهار درهم، آهک بارها شستشو داده با آب سرد به وزن پنج درهم، گل اندلسى به وزن پنج درهم، گل قبرسى یا گل رومى یا گل ارمنى به وزن هفت درهم، سفیداب سرب به وزن هفت درهم، گیاه هفت بند کوبیده و خرد و خاش شده به وزن ده درهم، مرکب ایرانى یا مرکب چینى به وزن شش درهم توتیاى سبز به وزن هفت درهم، پشک گوسفند به وزن ده درهم، دانه‏هاى ثمر لبلاب و برگ لبلاب هریک به وزن پانزده درهم، ریم آهن‏، افشره برگ خطمى و افشره برگ پنیرک از هریک به وزن ده درهم، سوسن آزاد، پیاز سوسن آزاد، سوسن آسمانگون و زعفران از هریک به وزن پنج درهم، کافور به وزن چهار درهم، موم، روغن گل، مخ استخوان گوزن و پیه گوزن به اندازه کافى. از همه این داروها یک مرهم بساز که در علاج سوختگى بسیار خوب است.
 
قانون (ترجمه شرفکندى) / ج‏6 / 457 / نسخه: ..... ص : 457
سونش مس و سونش آهن‏ را در اجزاء متساوى با گل آزاد یا گل قرمز درهم بسرش و در تنور یا در آتشدانى بسوزان! قرصهایى از آن بساز و پیش خودت نگهدار و هرگاه جاى سوخته نیاز به خشکانیدن داشت از این قرصها به اندازه لازم خرد کن و بساى و بر سوخته بپاش و با روغن معمولى مخلوط کن و بر سوخته بمال! اثر شگفت‏آور دارد.
 
قانون (ترجمه شرفکندى) / ج‏6 / 493 / نسخه: ..... ص : 493
سونش مس و سونش آهن‏ را با آبى که شب (زاج‏ بلورى) در آن حل شده است درهم بسرش و در داخل گل سرخ قرار ده و گل را در تنور بگذار تا گل مى‏سوزد. بیرونش بیاور و خرد بساى و بر قرحه بپاش! یا با این ساییده و با مردارسنگ مرهم بساز و بر قرحه بمال!
 
قانون (ترجمه شرفکندى) / ج‏6 / 500 / فصل چهاردهم اثر قرحه و زخم ..... ص : 499
سونش آهن‏، لاک و معجون داروى هلیله‏اى را درهم بسرشند و بر اثر زخم بمالند. و به عقیده من زنگ آهن‏ از آن بهتر است.
 
قانون (ترجمه شرفکندى) / ج‏7 / 21 / فصل چهارم سمهاى گیاهى ..... ص : 15
هرگاه کسى که پیاز دشتى به حد زیاد خورد و احساس مسمومیت کرد، باید بى‏درنگ شیر جوشیده بخورد. جوشیدن شیر از فرو کردن آهن‏ سرخ شده در آتش، در شیر باشد. زرده تخم‏مرغ را در سرکه بر آتش بپزد و زرده آن را با بزرهاى مفید و با بزر ترتیزک و امثال آن بخورد.
 
قانون (ترجمه شرفکندى) / ج‏7 / 22 / فصل چهارم سمهاى گیاهى ..... ص : 15
شرابى که براى خنثى کردن اثر سم بسیار مفید باشد آن است که آهن‏ در کوره سرخ شده یا نقره و یا طلاى بر آتش سرخ گشته را در آن خاموش کرده باشند.
 
قانون (ترجمه شرفکندى) / ج‏7 / 53 / دفع بلاى موشها ..... ص : 53
مردارسنگ و خربق، خربق و بزربنگ، بیخ کلم، پیاز موشى، مرگ موش، ریم‏آهن و زنگ آهن‏.
 
قانون (ترجمه شرفکندى) ؛ ج‏7 ؛ ص79
رطوبت‏بخشى مهم‏ترین چیز در معالجه این حالت است. و بدین منظور آبگوشت پرنده‏هاى حلال گوشت و خوش‏گوشت بخورد خوب است. نان بى‏سپوس در آب سرد بخیسد و
قانون (ترجمه شرفکندى)، ج‏7، ص: 80
بخورد. اگر آبى را بنوشد که چندین بار آهن‏ تفته را در آن خاموش کرده‏اند، بسیار بهره بیند.[23]
 
قانون (ترجمه شرفکندى) ؛ ج‏7 ؛ ص81
برخى گفته‏اند: اگر سگ هار گزیده در آبزن بنشیند فایده بیند. به فکر من این هم اگر در اوایل زخمى شدن باشد ممکن است زیانى نداشته باشد.
باید بیمار به هیچ وجه سرما نخورد. و شاید در این حالت که بیمارى تا حدى کهنه شده و پیشرفته است، نیاز باشد که دوباره او را رگ بزنى. اما در هرحال نباید خون خودش را نگاه کند.
اگر دیدى که حالت بیمار کمى رو به خوبى است، بگذار در حد میانگین ورزش کند؛ نه زیاد و نه کم. حمام برود مانعى ندارد. آب ولرم به حد زیاد بر بدنش بپاش، ماساژ ده و تنش را با روغنهاى مناسب حال و میانگین در شدت و سستى را بر تنش بمال!
قانون (ترجمه شرفکندى)، ج‏7، ص: 82
اگر بیمار به حالتى رسید که از آب مى‏ترسید، تا نبینى که خودش را در آینه نمى‏شناسد؛ باز باکى به دل راه مده و به معالجه ادامه بده!
گویند ممکن است بیمار به حالتى برسد که خود را در آینه نشناسد و شاید خیال کند هر آنچه را که در آینه مى‏بیند سگ هار است.
پس گفتیم تا بدین حالت نرسیده است از علاج دست بر مدار! از آن آبى که تعریف کردیم و گفتیم بارهاى بار آهن‏ تفته در آن خاموش شده باشد به خوردش بده و اگر نخورد هر وسیله‏اى را که مى‏دانى به کار ببر که آب بخورد. حتى مى‏توانى دست و پاى او را ببندى و زورکى آبش بخورانى، که در این حالات آب خوردن بسیار علاج خوبى است.[24]
 
قانون (ترجمه شرفکندى) / ج‏7 / 100 / داروهاى مالیدنى و امثال آن ..... ص : 100
نمک و زاج‏ سبز را برجاى نیش زده مالند.
 
قانون (ترجمه شرفکندى) / ج‏7 / 133 / فصل دوازدهم رنگ مو ..... ص : 132
از: زنگ آهن‏، زنگ سرب و آبى که از پوست گردو به دست مى‏آید. آرى این نوع داروها را اگر چندین بار در روغنها بیازمایى و در عین حال داروهاى بدرقه‏کننده و نفوذدهنده را همراه آنها کنى، مثلا با سرکه یا با شراب مخلوط باشند، شاید تا اندازه‏اى تأثیربخش شوند. این رأى من است.
 
قانون (ترجمه شرفکندى) / ج‏7 / 135 / فصل دوازدهم رنگ مو ..... ص : 132
حنا یک جزء، وسمه دو جزء، اکسید مس، زاج‏ بلورى، نمک سنگ بلورى، مازوى بوداده و ریم آهن‏ هریک یک جزء. همه را ساییده در سرکه بریز و در سرکه بساى و بگذار تا تخمیر مى‏شوند؛ آنگاه آن را استعمال کن!
 
قانون (ترجمه شرفکندى) ؛ ج‏7 ؛ ص135
نسخه دیگر:
ریم‏آهن را در سرکه شراب (مایه زده) بریز به‏طورى که سرکه چهار انگشت برهم چسبیده از دارو بالاتر آید. ریم‏آهن را در آن سرکه بساى که بسیار خوب ساییده شود؛ آنگاه بر آتش بگذار بجوشد تا نیمى از سرکه بخار مى‏شود و نیمى مى‏ماند. آنگاه آن را از آتش بردار و بگذار به مدت دو هفته همچنان ریم در سرکه بماند تا سرکه به کلى زنگ آهن را در خود مى‏پذیرد.
سپس به وزن ریم‏آهن- که در سرکه ریخته‏اى- هلیله سیاه بیاور و خرد کن و بساى و در همان سرکه زنگ گرفته بریز و باز بر آتش بگذار بپزد تا سرکه به کلى بخار مى‏شود و غیبش مى‏زند و به شکل خلوق (نوعى داروى خوش‏بو است که بیشترش زعفران است) درمى‏آید. آنگاه روغن بر آن بریز که روغن آن را بپوشاند. باز بر آتش بپزد تا همچون غالیه (نوعى داروى خوش‏بوکننده) مى‏شود. و اگر بخواهى داروى رنگ مو خوش‏بو باشد، چیزى خوش‏بو در آن مخلوط کنى مانعى ندارد.
اگر داروى فوق با اینکه همراه روغن است مو را رنگ مى‏کند، حکمتش در زنگ آهن‏ نهفته است.[25]
 
قانون (ترجمه شرفکندى) / ج‏7 / 138 / نسخه دیگر از جالینوس: ..... ص : 136
گویند: روغن پنبه‏دانه به وزن سى درهم، سونش آهن‏، سونش سرب و اکسید مس از هریک چهار درهم. این هر سه دارو را خوب بساى و در روغن پنبه مخلوط کن و بگذار تا رنگ روغن پنبه سیاه مى‏شود؛ آنگاه بر آتش بگذار که بجوشد تا به قوام درمى‏آید و عسل مانند مى‏شود. از مشک به اندازه‏اى که آن را خوش‏بو کند بر آن اضافه کرده و مو را بدان رنگ کن!
 
قانون (ترجمه شرفکندى) / ج‏7 / 139 / رنگ خرمایى و غیره ..... ص : 139
گویند: زنگ آهن‏ را در آبى که زاج‏ در آن حل شده است مخلوط کن و بهم بزن و بر مو بمال و آن‏قدر صبر کن که بر حنا صبر مى‏کنى آن‏وقت بشوى.
 
قانون (ترجمه شرفکندى) / ج‏7 / 169 / علاج بهک سفید ..... ص : 162
نسخه: خربق سیاه، هزارچشان (ماردارو)، بیخ خامالاون، گوگرد زرد، زاج‏، زنگار، سونش آهن‏، کف دریا و برگ درخت انجیر. همه را در سرکه بسایند و درهم بسرشند تا مانند حلواى آرد و روغن معمولى به قوام آید؛ در ظرفى سربى نگهدارى شود و جاى پیسگى‏زده را ماساژ دهند تا سرخ مى‏شود و در آفتاب از این دارو بر آن مالند.
 
قانون (ترجمه شرفکندى) / ج‏7 / 170 / علاج بهک سفید ..... ص : 162
آلاکلنگ، سونش آهن‏، بوره قرمز و کف دریا را بر آن اضافه کن و بگذار بر آتش غلت بخورد.
 
قانون (ترجمه شرفکندى) / ج‏7 / 171 / رنگ‏آمیزى جاى پیسگى ..... ص : 170
قلقند (زاج‏ سبز)، مازو و زاج‏. همه را بساى و با سرکه مویز سیاه یا انگور سیاه مخلوط کن و به هم زن و جاى لکه‏دار را ماساژ ده تا سرخ مى‏شود. در زیر تابش آفتاب داروى فوق را بر لکه‏ها بمال و چندین بار این عمل تکرار شود. رنگ ثابت به پوست لکه‏دار مى‏دهد و پوست کاملا رنگ طبیعى به خود مى‏گیرد.
 
قانون (ترجمه شرفکندى) / ج‏7 / 171 / رنگ‏آمیزى جاى پیسگى ..... ص : 170
گیاه خلال دندان از نوع سیاه، ریم‏آهن، زاج‏ کفش‏دوزان، زنگار، روناس و پوست انار. همه را باهم در سرکه شراب ریزند و در سرکه بسایند تا سرکه سیاه‏رنگ مى‏شود. آن را چندین بار بر لکه‏ها بمالند.
 
قانون (ترجمه شرفکندى) / ج‏7 / 177 / داروهاى مالیدنى بر سعفه خشک ..... ص : 177
نسخه: زراوند، زنگار، اندران، مقل، خردل و زاج‏ از هریک یک جزء متساوى. همه را با روغن گندم و به اندازه روغن گندم سرکه و کمى عسل درهم بسرش و بر سعفه بگذار!
 
قانون (ترجمه شرفکندى) / ج‏7 / 186 / داروهاى مالیدنى و گذاشتنى بر پوست ..... ص : 186
زاج‏ سبز و هر نوع زاج‏ دیگرى در علاج گرى خوبند. خرزهره بسیار اثربخش و نیرومند است.
 
قانون (ترجمه شرفکندى) / ج‏7 / 222 / فصل چهارم کژدمه ..... ص : 220
زنگار آهن‏ نیز خوب است که بر کژدمه گذارند.
 
قانون (ترجمه شرفکندى) / ج‏7 / 222 / فصل چهارم کژدمه ..... ص : 220
کندر با زرنیخ، مرهم زنگار مخلوط با مرهم سفیداب و انزروت، که بر کژدمه بگذارند و پارچه‏اى را در شراب فروکنند که خوب شراب را برکشد و بر کژدمه گذارند.
 
قانون (ترجمه شرفکندى) / ج‏7 / 223 / فصل چهارم کژدمه ..... ص : 220
اگر بیم آن مى‏رود که قرحه کژدمه به خوره تبدیل شود، فلدفیون را که از زرنیخ و زاج‏ و زنگار و آهک سازند بر آن بگذار بهترین علاج است و خشکش مى‏کند.
 
قانون (ترجمه شرفکندى) ؛ ج‏7 ؛ ص434
7- مرهم زنگار
این مرهم گوشت زاید را مى‏خورد و در علاج قرحه کهنه مفید است.
نسخه‏ زنگار دو درهم، موم، صمغ صنوبر و سقز صنوبر هریک پنج درهم.
زنگار را بساى! روغن زیتون و داروهاى دیگر را باهم مخلوط کن و کم‏کم زنگار ساییده را بر آن بپاش و درهم بسرش تا مرهم به دست مى‏آید.[26]
 
قانون (ترجمه شرفکندى) / ج‏7 / 459 / 16 - نسخه ..... ص : 459
زعفران پانزده مثقال، زاج‏ از نوع قلقند (زاج‏ سبز) ده مثقال، مرّ، زاج‏ بلورى (شب)، افیون، افشره غوره، زاج‏ زرد (زاج‏ شتر دندان) هریک سه مثقال، صمغ عربى پانزده مثقال.
 
قانون (ترجمه شرفکندى) / ج‏7 / 481 / 10 - نسخه ..... ص : 481
خربق سفید، مرّ، کندر، زعفران، گندبیدستر و افیون هریک چهار مثقال، زاج‏ سبز (قلقنت) شش مثقال، فلفل دو مثقال.
 
قانون (ترجمه شرفکندى) / ج‏7 / 481 / 10 - نسخه ..... ص : 481
سرکه را با پوست انار بر آتش بپز تا پوست انار را از هم مى‏پاشد. مر، افیون، گند بیدستر و کندر را در آن سرکه بریز و بگذار بخیسند. بعد از آن خربقو زعفران و فلفل و زاج‏ سبز ساییده را بر آنها اضافه کن و خوب بساى تا کاملا درهم مى‏آمیزند؛ آنگاه شراب و عسل درهم مخلوط شده را بر آنها بریز و بهم زن تا به قوام عسل شل و کم‏مایه درآیند. هرگاه نیاز به استعمالش بود کمى از آن را شل‏تر کن و به حالت ولرم در گوش دردمند بچکان. در حقیقت این دارو از آن داروهاى شگفت‏انگیز بوده و در خوبى کم‏نظیر است.
 
قانون (ترجمه شرفکندى) ؛ ج‏8 ؛ ص133
آبى که آهن‏ سرخ شده را در آن خاموش کرده‏اند[27]
 
قانون (ترجمه شرفکندى) / ج‏8 / 131 / آب چشمه‏هاى کان آهن ..... ص : 131
آب چشمه‏هاى کان آهن‏
قانون (ترجمه شرفکندى) / ج‏8 / 132 / آب زاج بلورى ..... ص : 132
آب زاج‏ بلورى‏
قانون (ترجمه شرفکندى) / ج‏8 / 132 / آب معدن آهن ..... ص : 132
آب معدن آهن‏
قانون (ترجمه شرفکندى) / ج‏8 / 133 / آبى که آهن سرخ شده را در آن خاموش کرده‏اند ..... ص : 133
آبى که آهن‏ سرخ شده را در آن خاموش کرده‏اند
قانون (ترجمه شرفکندى) / ج‏8 / 136 / آهن ..... ص : 136
آهن‏
قانون (ترجمه شرفکندى) / ج‏8 / 148 / براده آهن ..... ص : 148
براده آهن‏
قانون (ترجمه شرفکندى) / ج‏8 / 173 / چرک آهن ..... ص : 173
چرک آهن‏
قانون (ترجمه شرفکندى) / ج‏8 / 173 / چرک و زنگ سیخ کباب آهن ..... ص : 173
چرک و زنگ سیخ کباب آهن‏
قانون (ترجمه شرفکندى) / ج‏8 / 176 / حدید(آهن) ..... ص : 176
حدید (آهن‏)
قانون (ترجمه شرفکندى) / ج‏8 / 186 / داروى ریم آهن ..... ص : 186
داروى ریم آهن‏
قانون (ترجمه شرفکندى) / ج‏8 / 200 / ریم آهن ..... ص : 200
ریم آهن‏
قانون (ترجمه شرفکندى) / ج‏8 / 200 / ریم آهن بصرایى ..... ص : 200
ریم آهن‏ بصرایى‏
قانون (ترجمه شرفکندى) / ج‏8 / 200 / ریم آهن بصره ..... ص : 200
ریم آهن‏ بصره‏
قانون (ترجمه شرفکندى) / ج‏8 / 200 / ریم آهن شسته ..... ص : 200
ریم آهن‏ شسته‏
قانون (ترجمه شرفکندى) / ج‏8 / 200 / زاج ..... ص : 200
قانون (ترجمه شرفکندى) / ج‏8 / 201 / زاج سبز ..... ص : 201
زاج‏ سبز
قانون (ترجمه شرفکندى) / ج‏8 / 201 / زاج قلقند ..... ص : 201
زاج‏ قلقند
قانون (ترجمه شرفکندى) / ج‏8 / 201 / زاج کرمانى ..... ص : 201
قانون (ترجمه شرفکندى) / ج‏8 / 204 / زنگ آهن ..... ص : 204
زنگ آهن‏
قانون (ترجمه شرفکندى) / ج‏8 / 204 / زنگار ..... ص : 204
زنگار
قانون (ترجمه شرفکندى) / ج‏8 / 204 / زنگار آهن ..... ص : 204
زنگار آهن‏
قانون (ترجمه شرفکندى) / ج‏8 / 204 / زنگار مجرود ..... ص : 204
زنگار مجرود
قانون (ترجمه شرفکندى) / ج‏8 / 204 / زنگار مس ..... ص : 204
زنگار مس‏
قانون (ترجمه شرفکندى) / ج‏8 / 217 / سونش آهن ..... ص : 217
سونش آهن‏
قانون (ترجمه شرفکندى) / ج‏8 / 217 / سونش و ریم آهن ..... ص : 217
سونش و ریم آهن‏
شیاف زنگار
قانون (ترجمه شرفکندى) / ج‏8 / 229 / صدا الحدید(زنگ آهن) ..... ص : 229
صدا الحدید (زنگ آهن‏)
قانون (ترجمه شرفکندى) / ج‏8 / 238 / فتیله آلوده به زنگار ..... ص : 238
فتیله آلوده به زنگار
قانون (ترجمه شرفکندى) / ج‏8 / 245 / قلقند(زاج سبز) ..... ص : 245
قلقند (زاج‏ سبز)
قانون (ترجمه شرفکندى) / ج‏8 / 269 / مرهم زنگار ..... ص : 269
مرهم زنگار
معجون ریم آهن‏[28]
 
 
 
   
 
[1] ابن سینا، حسین بن عبد الله - مترجم: شرفکندى، عبد الرحمن، قانون (ترجمه شرفکندى)،